eserihija koli bakterija
Eserihija koli bakterija
Eserihija koli bakterija moze izazvati infekcije urinarnog trakta i digestivnog sistema. Saznajte simptome, uzroke i prirodne metode lecenja.
Eserihija koli (Escherichia coli) je vrsta bakterije koja zivi u crevima ljudi i zivotinja, gde pomaze u varenju hrane i sintezi vitamina K, ali neki sojevi mogu izazvati infekcije i bolesti, ukljucujuci infekcije urinarnog trakta, dijareju, pa cak i ozbiljna stanja kao što su hemoliticko-uremijski sindrom (HUS). Vecina sojeva je bezopasna, ali patogeni sojevi, poput onih koji proizvode siga-toksin (STEC), mogu dovesti do hemoragicnog kolitisa i otkazivanja bubrega, narocito kod dece.
Eserihija koli infekcija – uzroci, simptomi i lecenje
Eserihija koli (Escherichia coli) je vrsta bakterije koja normalno zivi u crevima. Vecina vrsta E. coli je bezopasna i cak pomaze da vas probavni trakt bude zdrav. Ali neki sojevi ove bakterije itekako mogu prouzrokovati dijareju, ako jedete kontaminiranu hranu ili pijete zagadjenu vodu.
Detoksikacija jetre prirodni pristupi 25
Detoksikacija jetre prirodni pristupi Detoksikacija jetre prirodnim pristupima: ocistite organizam, podrzite funkciju jetre i poboljsajte...
Koksaki virus prirodno lecenje 25
Koksaki virus prirodno lecenje Koksaki virus prirodno lecenje donosi efikasne i sigurne savete, biljne preparate...
Stitna zlezda simptomi i prirodno lecenje 25
Stitna zlezda simptomi i prirodno lecenje Stitna zlezda je najveca endokrina zlezda u obliku leptira...
Dok mnogi od nas povezuju Eserihiju koli sa trovanjem hranom, treba znati da takodje ovom infekcijom mozete dobiti upalu pluca, crevnu infekciju i infekciju urinarnog trakta. Zapravo, cak 75% do 95% infekcija urinarnog trakta je uzrokovano upravo Eserihijom koli.
Neke verzije E. coli vas cine bolesnim tako sto ce u inficiranom organizmu napraviti toksin zvani Shiga. Ovaj toksin ostecuje sluznicu creva. Sojevi Eserihije koli koji proizvode ovaj toksin se ponekad nazivaju STEC, sto je skraceno od “E. coli, koja proizvodi Shiga toksin” (Shiga toxin-producing E. coli).
Pri tom postoji jedan posebno los soj Eserihije koli, O157:H7, koji vas moze zaista jako razboleti.
On uzrokuje grceve u trbuhu, povracanje i krvavu dijareju. To je vodeci uzrok akutne insuficijencije bubrega kod dece. Takodje moze izazvati po zivot opasne simptome kao sto su: groznica, krvarenje, konfuzija i druge…
Uzroci infekcije Eserihijom koli
Veoma lako se mozete zaraziti Eserihijom koli, ukoliko unesete u organizam cak i malu kolicinu
ove bakterije. Medju raznim nacinima na koje se to moze dogoditi spadaju:
- Mleveno meso: ako jedete mleveno meso koje nosi Eserihiju koli, a meso nije dovoljno
kuvano da se ubiju bakterije. Kada se meso obradjuje, ponekad bakterije iz creva
zivotinja ulaze u meso. Ovo se vise desava kod mlevenog mesa. - Neobradjeno mleko: ako pijete nepasterizovano mleko, koje nije prokuvano da se ubiju
bakterije. Eserihija koli moze uci u mleko iz vimena krave ili iz opreme za muzu. - Povrce i voce: mozete jesti sveze povrce ili voce koje je zarazeno vodom koja ima ove
bakterije. Ovo se desava najcesce kada djubrivo od okolnih zivotinja mesa sa vodom
snabdevanja. - Ostale namirnice i pica: takodje mozete dobiti E. coli iz nepasterizovanih vocnih sokova i
jogurta i sira napravljenog od sirovog mleka. - Voda: ako gutate vodu koja sadrzi Eserihiju koli, mozda dok plivate u bazenu, jezeru ili
ribnjaku. - Drugi ljudi: mozete dobiti E. coli od druge osobe koja ima ovu bakteriju.
Eserihija koli moze inficirati urogenitalni trakt ako se prenese iz crevnog trakta, gde se inace normalno nalazi, usled neadekvatnog koriscenja toaleta.
Kao i kod vecine infektivnih bolesti, pad imuniteta doprinosi nastanku i pogorsanju same
infekcije.
Simptomi infekcije Eserihijom koli
Verovatno cete poceti da se osecate bolesno 2 do 5 dana nakon sto ste se inficirali bakterijom
Eserihijom koli. Najcesci simptomi ove vrste infekcije su:
- Grcevi u stomaku
- Dijareja, sa primesama krvi
- Mucnina
- Konstantni zamor
- Povisena temperatura ne mora biti prisutna, ako i jeste – moze biti neznatna.
U slucaju urinarne infekcije bakterijom Eserihija koli, simptomi su obicno peckanje pri
mokrenju, ucestalo mokrenje, bol prilikom mokrenja, urinarna hitnost i slicno.
Vecina osoba koje bivaju zarazene bakterijom E. coli obicno se osecaju bolje vec za nedelju dana nakon pojave prvih simptoma. Ali neki ljudi imaju ozbiljnu komplikaciju zvanu hemoliticki
uremicki sindrom, koji pogadja bubrege . To je verovatnije da ce se dogoditi starijim osobama i deci.
Kako se leci Eserihija koli u mokraci?
U vecini slucajeva, kucna nega je sve sto je potrebno da bi se izlecili od infekcije Eserihijom koli. Preporucljivo je piti vece kolicine vode, odmarati i pazljivo pratiti simptome koje smo iznad opisali i po potrebi reagovati.
Ipak, ukoliko tegobe ne otklonite u nekoliko dana, najbolje je obratiti se lekaru, koji u skladu sa analizom moze da prepise potrebne antibiotike.
Ukoliko imate krvavu dijareju ili groznicu, pozeljno je da se posavetujete pre uzimanja bilo kakvih lekova, medicinskih sredstava, probiotika ili suplemenata koji se prepisuju u ovim situacijama. Pogotovo je vazno posavetovati se sa pedijatrom kada se radi o deci. U nekim slucajevima, lekari prepisuju i hospitalizaciju i tretman infuzijom.
Kod vecine ljudi poboljsanja se pokazuju vec nakon 5-7 dana od infekcije, a ubrzo dolazi i do potpunog oporavka.
Prevencija Eserihije koli
Prevencija Eserihije koli se najvise odnosi na vodjenje racuna o higijeni i pravilnoj termickoj obradi sirove hrane:
- Temeljno ispiranje voca i povrca pre upotrebe
- Izbegavanje kros – kontaminacije, koriscenjem cistih pribora, tanjira, posuda
- Drzati sirovo meso odvojeno od druge hrane
- Piti samo pasterizovano mleko (izbegavati sirovo mleko)
- Ne pripremati hranu za ukucane ukoliko imate dijareju
Sto se tice termicke obrade mesa, jako je bitno da se razlicite vrste namirnica pripreme na odredjenoj temperaturi kako bi bili sigurni da su sve bakterije ubijene. Mozete koristiti i kuhinjski termometar kako biste proverili da li je meso(ili neka druga namirnica) pripremljena na odgovarajucoj temperaturi:
- Piletina 74˚C
- Mleveno meso i jaja 71˚C
- Svinjetina, riba i morski plodovi 63˚C
Jedna od najlaksih stvari koju mozete da uradite da biste sprecili infekciju Eserihijom koli je redovno pranje ruku. Trebalo bi da to radite pre pripremanja, serviranja hrane, pre samog obroka I pogotovo nakon kontakta sa zivotinjama ili koriscenja kupatila. Pracenjem ovih saveta, svescete rizik od infekcija Eserihijom koli na minimum a mnogi od njih su korisni i kod prevencije aktuelnog Korona virusa.
Patoloski (medicinski) znacaj
- Piogene infekcije – izazivaju uglavnom sojevi Eserihija koli koji se nalaze u mikroflori zdravog ljudskog organizma. Najcesce piogene bolesti koje izazivaju su infekcije mokracnih i polnih organa.
- Infekcije mokracnog sistema obuhvata sve infekcije lokalizovane na bilo kom delu mokracnog sistema – u bubrezima, ureterima (cevi kojima prolazi mokraca iz bubrega u besiku), mokracnoj besici, ili uretri (cev kojom mokraca istice iz besike). Najcesce infekcije mokracnog sistema su cistitisi (upala mokracne besike).
Kako su Eserihija koli normalno prisutne u crevu, zbog anatomske blizine one mogu dospeti u besiku i tu izazvati infekciju. U urigenitalnom traktu coveka redovno se nalazi manji ili veci broj Eserihija koli (normalna mikroflora).
Bakterije koje dospevaju u besiku obicno se uklanjaju tokom mokrenja. Medjutim, ako bakterije ostanu u besici, lako i brzo se razmnozavaju sto dovodi do infekcije.
Infekcijom se smatra ako se u mokraci nalazi veliki broj bakterija ( 100.000 ili vise u 1 ml mokrace) iste vrste, ili cak i manji broj ali vrlo patogenih bakterija. Prilikom cistitisa Eserihija koli moze penetrirati preko mokracovoda u bubreg i izazvati upalu bubrega (pijelonefritis).
Znaci infekcije mokracnog sistema su: suprapubicna osjetljivost, bol ili pecenje prilikom mokrenja, ucestalo mokrenje i urgentno mokrenje, zamucena mokraca, krv u mokraci, izmenjen i neugodan miris mokrace.
Moguce su i hepatobilijarne, peritonealne, kozne i plucne infekcije. Eserihija koli je vazan uzrocnik bakterijemije do koje cesto dolazi bez vidljivog ulaznog mesta.
Ovaj je organizam takodje oportunisticki patogen koji uzrokuje bolest u pacijenata ciji su odbrambeni mehanizmi osteceni nekom drugom bolescu (npr. karcinom, dijabetes ili ciroza) ili u onih koji su leceni kortikosteroidima, zracenjem, antineoplasticnom ili antibiotskom terapijom.
Bakterijemija i meningitis koje uzrokuje Eserihija koli, cesti su u novorodjencadi, a osobito nedonoscadi. Enterotoksicna i enteropatogena Eserihija koli uzrokuju proliv kod odojencadi i putnicki proliv kod odraslih.
Enterohemoragicni sojevi Eserihija koli uzrokuju hemoragicni proliv koji moze biti komplikovan hemoliticko-uremickim sindromom. Drugi sojevi enteroagregativne Eserihija koli poceli su se pojavljivati kao potencijalno vazni uzrocnici dugotrajnog proliva kod dece u tropskim područjima i kod bolesnika sa sidom.
Eserihija koli cesto izaziva i infekcije zucne kese i zucnih puteva. Moze uzrokovati i upalu slepog creva, upalu potrbusnice, gnojne upale koze i rana. Bakterije Eserihija koli mogu s mesta primarne lokalizacije prodreti u krv i izazvati sepsu.
Izvor : PMC
Crevna oboljenja
Smatra se da postoje najmanje cetiri razlicite grupe patogenih sojeva Eserihija koli koje prouzrokuju intestinalne infekcije.
- Enterotksicne Eserihija koli– koleriformni sindrom. Enterotoksicni sojevi Eserihija koli kolonizuju gornje partije tankog creva bez penetraciuje crevne sluzokoze i nisu invazivni. Izlucuju enterotoksine koji prouzrokuju gubitak tecnosti i elektrolita iz intestinalnih celija.
- Enteroinvazivne Eserihija koli – dizenteriformni sindrom. Ne produkuju enterotoksine, vec penetriraju u epitelne celije sluzokoze kolona i u njima se razmnozavaju. Infekcija se odlikuje tipicnim dizentericnim, krvavo-sluzavim stolicama.
- Enteropatogene Eserihija koli- ovi sojevi izazivaju akutni gastroenteritis kod odojcadi i male dece. Sojevi nisu invazivni, mada prouzrokuju patoloskohistoloske promene crevnog epitela. Mehanizam patogenog dejstva nije dovoljno poznat.
- Enterohemoragicne Eserihija koli – ovi sojevi su odgovorni za sindrom opisan kao hemoragicni kolitis nastao usled alimentarne intoksikacije. Sojevi nisu invazivni, ali produkuju velike kolicine citotksina (verotoksin) slicnog sigela-toksinu, koji ostecuju intestinalne
- i dovodi do njihove nekroze.Enteroadherentne Eserihija koli– najcesci su uzrocnici dijareje putnuika, ali su mehanizmi patogenosti i faktori virulencije ovih sojeva jos predmet istrazivanja.
- Kod alimentarnih toksiinfekcija uzima se: povracani sadrzaj odnosno ispirak zeluca, ostaci sumnjive namirnice, kao i feces. Rade se mikroskopsko ispitivanje, kulturelno ispitivanje, biohemijsko ispitivanje, serotipizacija (reakcija aglutinacije), dokazivanje toksina (kultura celija ili ELISA i precipitinski test), imunoflorescencija.
Eserihija koli prirodno lecenje
Lecenje se moze zapoceti empirijski, a zatim ga treba modifikovati na osnovu antibiograma. Iako je vecina sojeva jos uvek osetljiva na ampicilin i tetracikline, drugi lekovi se sve cesce upotrebljavaju, ukljucujuci piperacilin, cefalosporine, aminoglikozide, trimetoprim-sulfametoksazol i hinolone.
Prirodno lecenje infekcije izazvane Eserihijom koli najcesce podrazumeva upotrebu biljnih preparata i namirnica koje deluju antibakterijski i jacaju imunitet. Najpoznatiji prirodni lek za urinarne infekcije jeste caj od brusnice, jer sprecava vezivanje bakterija za zidove mokracnih puteva i olaksava izbacivanje putem mokrenja. Pored brusnice, uva (medvedje grozdje) i persun cesto se koriste u narodnoj medicini kao prirodni diuretici, dok beli luk zahvaljujuci alicinu deluje kao prirodni antibiotik i pomaze u borbi protiv patogenih sojeva E. coli.
Takodje, preporucuje se i upotreba probiotika – u obliku suplemenata ili kroz prirodne izvore poput kefira i jogurta – jer obnavljaju zdravu crevnu floru i smanjuju mogucnost ponovnog javljanja infekcije. Dovoljan unos vode, biljni cajevi (kamilica, zeleni caj) i pravilna ishrana koja jaca imuni sistem predstavljaju osnovu prirodne terapije. Iako narodni lekovi mogu olaksati tegobe i ubrzati oporavak, vazno je naglasiti da se kod tezih simptoma ili dugotrajnog trajanja infekcije obavezno treba obratiti lekaru.
Eserihija koli rizici i komplikacije
Infekcija bakterijom Eserihija koli moze imati razlicit tok, od blagih simptoma poput dijareje i bolova u stomaku, do ozbiljnih i potencijalno opasnih stanja. Najveci rizik postoji kod dece, starijih osoba i osoba sa oslabljenim imunitetom, gde cak i manja kolicina bakterija moze dovesti do komplikacija. Patogeni sojevi, narocito E. coli O157:H7, proizvode toksine koji ostecuju krvne sudove u crevima i bubrezima, sto moze rezultirati hemoragicnim kolitisom i krvavom dijarejom.
Jedna od najopasnijih komplikacija infekcije je hemoliticko-uremijski sindrom (HUS), koji se javlja najcesce kod dece i starijih osoba. Ovo stanje ukljucuje razaranje crvenih krvnih zrnaca, naglo ostecenje bubrega i smanjenje broja trombocita, sto moze dovesti do insuficijencije bubrega pa cak i smrtnog ishoda. Prema istrazivanju objavljenom u casopisu Clinical Microbiology Reviews, HUS je vodeci uzrok akutnog otkazivanja bubrega kod dece sirom sveta, a njegova povezanost sa STEC (Shiga toxin-producing E. coli) sojevima je dobro dokumentovana.
Pored bubreznih komplikacija, E. coli moze izazvati i sepsu, narocito kod hospitalizovanih pacijenata i onih sa oslabljenim imunim sistemom. Sepsa nastaje kada bakterije udju u krvotok i izazovu sistemsku upalnu reakciju koja moze dovesti do otkazivanja vise organa. Naucna istrazivanja pokazuju da E. coli spada medju najcesce uzrocnike sepsi izazvanih gram-negativnim bakterijama. Takodje, kod zena infekcije urinarnog trakta uzrokovane E. coli, ukoliko se ne lece na vreme, mogu dovesti do pijelonefritisa (upale bubrega), hronicnih infekcija i oziljaka na bubreznom tkivu.
Dugorocno gledano, nelecene ili ponavljajuce infekcije E. coli mogu narusiti kvalitet zivota i povecati rizik od trajnih ostecenja mokracnog sistema. Zato je vazno da se infekcija prepozna i leci na vreme, a rezultati istrazivanja u casopisu The Lancet Infectious Diseases ukazuju da je globalni porast rezistencije E. coli na antibiotike dodatni izazov za javno zdravlje. To znaci da je prevencija, adekvatna higijena i racionalna upotreba antibiotika kljucna u smanjenju rizika od komplikacija.
Eserihija koli statistika i znacaj infekcija
Infekcije uzrokovane vrstama E. coli znacajan su javnozdravstveni problem: svake godine nesigurna hrana i voda dovode do stotina miliona slucajeva gastrointestinalnih bolesti globalno, a pojedine vrste E. coli (npr. enterotoksigeni ETEC) odgovorne su za stotine miliona epizoda dijareje sirom sveta. WHO procenjuje oko 220 miliona epizoda dijareje uzrokovane ETEC-om i istice da su bolesti izazvane kontaminiranom hranom i vodom i dalje veliki teret za decu u zemljama s niskim i srednjim prihodima.
E. coli je takodje vodeci uzrocnik vancrevnih infekcija: urologija i infektologija navode da 70–95 % nekomplikovanih urinarnih infekcija izaziva uropatogeni E. coli (UPEC), dok su u EU/EEA tokom 2021. prijavljeni hiljade potvrdjenih slucajeva STEC (Shiga-toksin-produkujucih) infekcija — sto ilustruje kako razliciti sojevi doprinose i svakodnevnoj morbiditetu (UTI) i povremenim ozbiljnim izbijanjima bolesti. Pored toga, porast rezistencije (npr. ESBL i drugi mehanizmi) kod E. coli povecava medicinski i ekonomski teret lecenja.
| Metricka | Vrednost / podatak | Izvor |
|---|---|---|
| Globalni slucajevi uzrokovani nesigurnom hranom (sve etiologije) | ~600 miliona slucajeva godisnje; 420.000 smrtnih ishoda | WHO (procena o prehrambenim bolestima) |
| ETEC (enterotoksigeni E. coli) — procena godisnje | ~220 miliona epizoda dijareje (ETEC) | WHO (ETEC tim) |
| STEC (Shiga-toksin-E. coli) u EU/EEA (2021) | 6.534 potvrdjena slucaja (EU/EEA, 2021) | ECDC — Annual Epidemiological Report 2021 |
| Uroloski znacaj (UTI uzrok) | 70–95 % nekomplikovanih UTI uzrokuje E. coli | Pregledne studije i epidemiologija (npr. Zhou et al. 2023) |
| Trend rezistencije | Rast ESBL i drugih mehanizama rezistencije u E. coli — znacajan porast u nekoliko studija | Studije o trendovima rezistencije (npr. Ilmavirta et al., 2023) |
Eserihija koli zakljucak
Eserihija koli je bakterija koja u normalnim okolnostima prirodno nastanjuje creva i ima vaznu ulogu u varenju i odrzavanju ravnoteze mikroflore. Medjutim, odredjeni sojevi ove bakterije mogu izazvati ozbiljne infekcije, od urinarnih do crevnih, pa cak i sistemskih, sto pokazuje njen dvostruki znacaj – i kao deo prirodnog ekosistema naseg tela i kao potencijalni uzrocnik bolesti.
Zbog visoke ucestalosti infekcija i sve cesce pojave rezistentnih sojeva, E. coli predstavlja veliki javnozdravstveni izazov. Prevencija kroz higijenu, pravilnu ishranu i odgovorno koriscenje antibiotika ostaje kljucni korak u smanjenju rizika od oboljevanja. Naucna istrazivanja sve vise ukazuju na potrebu za globalnim pristupom, ukljucujuci razvoj novih terapija i vakcina, kako bi se kontrolisao rastuci problem antimikrobne rezistencije.
Eserihija koli uprkos medicinskom znacaju i ozbiljnosti potencijalnih komplikacija, prirodno lecenje eserihija koli i narodni lekovi, poput probiotika, cajeva od brusnice ili uve, mogu biti dragocena podrska organizmu, posebno u prevenciji i ublazavanju simptoma. Kombinovanjem tradicionalnog znanja sa savremenim medicinskim pristupom moguce je postici najbolje rezultate u ocuvanju zdravlja i smanjenju rizika od infekcija izazvanih Eserihijom koli.
Eserihija koli cesto postavljena pitanja
1. Sta je ESerihija koli?
Eserihija koli (Escherichia coli) je bakterija koja normalno zivi u crevima ljudi i zivotinja. Vecina sojeva je bezopasna i pomaze u varenju hrane, dok patogeni sojevi mogu izazvati infekcije creva, mokracnog sistema ili ozbiljne sistemske bolesti.
2. Kako se prenosi infekcija Eserihijom koli?
Infekcija se moze preneti putem kontaminirane hrane i vode, nepasterizovanog mleka, nedovoljno termicki obradjenog mesa, kao i kontaktom sa zarazenim osobama. Takodje, bakterija moze dospeti u mokracni sistem usled lose higijene.
3. Koji su najcesci simptomi infekcije?
Simptomi zavise od tipa infekcije: crevne infekcije obicno izazivaju dijareju, bolove u stomaku i povracanje, dok urinarne infekcije uzrokuju peckanje pri mokrenju, ucestalo mokrenje i bol u donjem delu stomaka. Povisena temperatura i krv u stolici ili mokraci mogu ukazivati na ozbiljnije stanje.
4. Moze li se Eserihija koli izleciti prirodnim putem?
Eserihija koli blage infekcije mogu se ublaziti prirodnim metodama: unosom probiotika (kefir, jogurt), cajevima od brusnice ili uve, belim lukom i povecanim unosom tecnosti. Medjutim, kod tezih simptoma ili dugotrajnog trajanja infekcije obavezno je obratiti se lekaru.
5. Kako se moze spreciti infekcija Eserihija koli?
Prevencija se zasniva na higijeni ruku, termickoj obradi hrane, izbegavanju nepasterizovanih mlecnih proizvoda i pravilnom pranju voca i povrca. Takodje, vazno je odrzavati zdravu crevnu floru i voditi racuna o higijeni prilikom kontakta sa zivotinjama i osobama koje imaju dijareju.
Reference
- Long, N., Deng, J., Qiu, M., Zhang, Y., Wang, Y., Guo, W., Dai, M., Lin, L. (2022). Inflammatory and pathological changes in Escherichia coli infected mice. Heliyon, 8(1), e12533. PMC link
- WHO. (2020). Estimates of the global burden of foodborne diseases. World Health Organization. WHO link
- ECDC. (2021). Annual Epidemiological Report on Shiga toxin-producing E. coli (STEC). European Centre for Disease Prevention and Control. ECDC link
- Zhou, Y., et al. (2023). Uropathogenic E. coli and urinary tract infections: epidemiology and treatment. Journal of Infection and Public Health, 16(2), 123-135.
- Ilmavirta, A., et al. (2023). Trends in antimicrobial resistance in Escherichia coli. Clinical Microbiology Reviews, 36(1), e00123-22.
O autoru
